Những ông chủ thật sự của Calcio

Đấy là những câu chuyện chưa bao giờ cũ của Calcio. Ngày trước, cũng như hiện nay. Bố già Luciano Moggi Không hẳn là một khu rừng Bóng đá Italia không phải hẳn là một khu rừng. Bởi trong cánh rừng ấy, có những lệ luật cụ thể, và đổi lại, bóng đá trở thành quyến rũ hơn, không chỉ trong thời gian diễn ra Serie A hay các giải đấu lớn của quốc tế, mà còn cả mùa hè. Bắt đầu vào tháng 7, khi thị trường chuyển nhượng mở cửa và những cuộc điều tra của các cơ quan công tố diễn ra. Mùa hè 2012 bắt đầu đầy ấn tượng với việc Zlatan Ibrahimovic rời Italia sang Pháp và những tiết lộ động trời từ các cuộc điều tra một loạt đường dây dàn xếp tỉ số. Hè năm nay, đến lượt chân sút số một của mùa bóng qua, Edinson Cavani, cũng sang Pháp để đá cặp cùng Ibrahimovic, khi hàng loạt cuộc điều tra mới về việc các câu lạc bộ trốn thuế, rửa tiền, tẩy rửa các hóa đơn tài chính, dẫn đến cuộc soát 41 hội sở các đội bóng hạng A, B và Lega Pro (hạng C cũ) của Cảnh sát tài chính Ý (Guardia di Finanza). Nhiều người đã gọi đấy là một cuộc bố ráp. Trên thực tiễn, các đội bóng không có vẻ gì sợ sệt. Họ giao nộp đầy đủ mọi giấy tờ được yêu cầu cho Viện công tố Napoli, cơ quan đã tiến hành điều tra vụ này. Từ lâu, người ta đã hiểu rằng rất khó trên dưới những chứng cứ về các sai phạm tài chính của các câu lạc bộ trong hồ sơ lưu trữ của họ. Những giấy tờ đích thực, với những con số thật nhất, có thể không nằm ở Italia, mà ở những két sắt tại các nước bóng gió nào đó nhằm giấu những scandal. Trong khi đó, những vấn đề của Calcio vẫn còn đó, những ông chủ của cả một nền bóng đá trị giá hàng tỉ euro hàng ngày quay cuồng trong vòng quay của nó vẫn tiếp giàu lên nhờ thủ đoạn phạm pháp. "Ông chủ" mới nhất bị sờ gáy là cựu trung phong Napoli Ezequiel Lavezzi. Vào tháng 4/2012, người ta thu âm được một cuộc điện thoại đáng ngờ giữa chân sút Argentina này với Alejandro Mazzoni, người đại diện của anh. Trong cuộc điện đàm, Mazzoni đã bóng gió với Lavezzi về việc Napoli cố kỉnh hạn chế tiền thuế phải trả để bù vào khoản lương cho anh bằng cách tuồn về Nam Mỹ một số khoản đồ cổ. Tiền bán những đồ này sau đó chảy vào túi của cả Lavezzi lẫn Mazzoni. Ai cũng bị ngờ, nhưng không ai bị buộc tội Rửa tiền và trốn thuế là những tội danh lơ lửng nhiều năm qua, nhưng chưa có chủ toạ một câu lạc bộ bóng đá nào ở Serie A bị kết tội. Nhưng theo nhiều nhà phân tích, sau Calciopoli, những scandal chưa hề kết thúc. Chỉ có điều là nhà chức trách có phát hiện hay không thôi. Những vụ chuyển nhượng đen vẫn diễn ra. Những vụ rửa tiền như cơm bữa. Các cuộc đấu đá của các ông chủ câu lạc bộ trong nội bộ Lega Calcio, ban tổ chức của Serie A, lúc nào cũng nảy lửa. Trong nỗi lo sợ bị các cơ quan chức năng sờ gáy và nguy cơ của những scandal mới đưa các cầu thủ và quan chức câu lạc bộ vào tù, người ta tiến hành những cuộc làm ăn giữa các quan chức câu lạc bộ và những người đại diện cầu thủ trong bóng tối. Chính những người đại diện cầu thủ, chứ không phải bản thân các cầu thủ, là những ông chủ đích thực của Calcio. Thu nhập của họ hiện có thể giảm đi nhiều so với thời trước Calciopoli, nhưng chưa bao giờ họ rơi vào khủng hoảng, cũng chưa rơi vào thời gian mờ ám như khi các con của “ông trùm” Luciano Moggi và huấn luyện viên đội tuyển Ý Marcello Lippi vướng vào lao lí như mùa hè 2006. Siêu cò Jorge Mendes (trái) và thân chủ Cristiano Ronaldo Thậm chí, Bruno Carpeggiani, chủ tịch Hiệp hội người đại diện cầu thủ Ý (AIACS) còn nói: "Tôi mừng vì các cuộc điều tra vừa rồi cho thấy người đại diện cầu thủ hoàn toàn ngoài cuộc trong các scandal. Tôi không tin là họ bất hợp pháp". Một thành viên quan yếu trong hiệp hội của ông, Tullio Tinti, người có quan hệ khắn khít với các sếp Adriano Galliani của Milan và Giuseppe Marotta của Juventus, đồng thời là thân chủ của Andrea Pirlo, Giampaolo Pazzini và Alessandro Matri, khước từ những cuộc phỏng vấn liên tưởng đến cuộc điều tra của Guardia di Finanza hồi tháng 6 vừa qua. Ông nói với báo chí là mình rất bận, mặc dù năm ngoái đã bị Liên đoàn bóng đá Italia cấm hành nghề môi giới cầu thủ cho đến tận năm 2015! Còn con trai của Moggi, Alessandro Moggi, thì sao? Ông chủ của công ty môi giới cầu thủ GEA từng rơi vào vòng lao lí năm 2006 trong vụ Calciopoli, từng cùng cha mình chịu mọi búa rìu dư luận về những thương vụ mờ ám mà họ đã làm trong kí vãng, đã khôi phục lại được GEA và tỏ ra bình thản trước làn sóng điều tra có thể nhắm vào mình. GEA của ông giờ chỉ giới hạn trong các hoạt động hỗ trợ bản quyền hình ảnh cho các thân chủ chứ không làm môi giới như trước nữa. Không môi giới cầu thủ ư ? Tôi không tin Claudio Pasqualin, một trong những ông trùm danh tiếng nhất của "làng cò cầu thủ Ý", khẳng định như đinh đóng cột : "Không môi giới cầu thủ ư? Họ nói là họ không làm ăn như thời GEA cũ nữa ư? Tôi không tin. Bây giờ, rất ít cầu thủ Ý có giá trị hình ảnh lớn. Các câu lạc bộ cũng ít khi trả chúng tôi đủ và đúng hẹn các khoản chúng tôi đáng được nhận". Có một thực tại, là các ông trùm môi giới như Pasqualin cũng chịu ảnh hưởng của cuộc suy thoái trong bóng đá Italia, trong khi những quy định mới của Liên đoàn bóng đá Italia buộc số tiền huê hồng cho họ cũng giảm xuống, cao nhất chỉ là 5% giá trị hợp đồng của mỗi thương vụ. Đấy là lí do vì sao công ty TLT của tay môi giới Tulio Tinti năm 2012 chỉ khai lợi nhuận sau thuế 1.9 triệu euro; Lawport của Claudio Vigorelli, công ty đại diện cho Dejan Stankovic và Samuel Eto'o báo lãi đúng 1 triệu euro; Reset Group của Davide Lippi, con trai Marcello Lippi, có doanh thu trước thuế 1,6 triệu euro. Không cơ quan điều tra nào tin rằng con số này là thật, và hoạ chăng đó chỉ là số lẻ của những khoản thu nhập đồ sộ đã bị giấu biến đi để trốn thuế. Nhưng họ không đủ bằng chứng để buộc những ông trùm này ra tòa như thời Calciopoli. Trong thời buổi này, chỉ có những người đại diện các siêu cầu thủ ngoại quốc, là có lãi nhiều hơn. Pierpaolo Triulzi, người thay mặt Cavani thực hành những cuộc đàm phán đổi thay câu lạc bộ, bỏ túi bộn tiền trong số 64 triệu euro mà PSG đã trải cho Napoli để có được trung phong người Uruguay. Con người rất ít khi xuất hiện trước công chúng này đã kiếm được một chứng cứ nhận môi giới ở Buenos Aires, nơi hiện đang đặt hội sở công ty cò cầu thủ của ông. Một người có tên Claudio Anellucci, từng bị cảnh sát Ý nghi ngờ vì dự nhiều thương vụ mờ ám, đang cùng với Triulzi đồng quản lí công ti Futbol & Transferencias có hội sở ở Roma, Italia, đã vài lần bị đặt dấu hỏi về những điều thất thường trong các con số tài chính kể từ năm 2007. Trùng hợp thay, đó cũng chính là năm mà Cavani đặt chân đến nước Ý để khoác áo Palermo. Điều gì đã xảy ra trong những con số tài chính liên tưởng đến những cuộc chuyển nhượng từ Uruguay sang Palermo và rồi từ Palermo sang Napoli? Báo chí Ý cho rằng, những vụ chuyển nhượng này có dấu hiệu trốn thuế, và Triulzi được sự đồng lõa của các ông chủ Palermo và Napoli để hưởng lợi. Tuy nhiên, không dễ điều tra các dòng tiền đến với Triulzi và Anellucci, những người sở hữu bản quyền hình ảnh của Cavani, nhưng cũng là chủ một quỹ đầu tư nước ngoài. Đấy là lí do tại sao người ta chưa kết tội được Anellucci, trong khi phải mất hơn một năm mới đưa được vụ Lavezzi trốn thuế ra ánh sáng. Điệp vụ siêu cò Các cuộc điều tra mở mang sang cả Argentina và Tây Ban Nha Cuộc điều tra của Viện công tố Napoli về những thương vụ làm ăn bất minh của đội Napoli đang ngày một mở mang và đang gây chấn động lên cả nền bóng đá Italia. Công tố viên Giovanni Mellilo, người đứng đầu nhóm điều tra, bắt đầu chiến dịch từ việc nghiên cứu giao kèo của trung phong Ezequiel Lavezzi, người từng làm các cổ cổ vũ Napoli phát điên bằng thứ bóng đá của anh trước khi chuyển sang PSG. Người đại diện của anh này là Lorenzo Mazzoni cùng với các trùm cò cầu thủ khác là Alessandro Moggi (con trai của "Bố già" Luciano Moggi) và Leo Rodriguez đang bị điều tra vì những dây của họ vào các vụ chuyển nhượng Lavezzi, Ignacio Fideleff và Fernandez từ Argentina đến Napoli. Mùa hè 2011, họ đưa sang Napoli cả Chavez, một hậu vệ. Anh này được huấn luyện viên Walter Mazzarri đưa ra sân hai lần và sau đó trở về Argentina mà không để lại bất cứ ấn tượng nào. Giá trị chuyển nhượng của anh này khoảng 1 triệu euro, một nửa được chuyển cho đội bóng cũ San Lorenzo của anh, nửa còn lại rơi vào túi các nhà đầu tư tư nhân. Theo các nhà điều tra, thương vụ này chẳng qua chỉ để tạo ra một trương mục ở nước ngoài cho thân chủ của Chavez là Mazzoni, người chắc chắn đã giấu những khoản tiền rất lớn nhận được từ vụ chuyển nhượng các đồng hương của Chavez đã kể trên. Cho đến nay, đã có 12 người đại diện quốc tịch Ý và Argentina nằm trong diện điều tra. Viện công tố Napoli hiện đã mở mang điều tra sang cả Argentina và Tây Ban Nha, tới những câu lạc bộ cũ mà họ đã có giao kèo và cả những giấy má tài chính liên can đến các đại diện của họ. Theo thông lệ, các cầu thủ không trả thuế trung gian mà là đội bóng muốn mua họ. Các khoản huê hồng này được "hóa phép" thành những khoản chi cho việc "tầng tuấn kiệt". Nhờ những phép hô biến ấy, mà nhiều người đại diện cầu thủ giàu hơn chính thân chủ của họ, những người cũng biết cách giàu hơn nhờ cùng với câu lạc bộ tìm cách trốn thuế. Theo ước lượng, số tiền trốn thuế mỗi năm của các đội bóng Italia hàng năm lên tới gần 1 tỉ euro! Nhưng vì sao những chuyện na ná lại xảy ra, và các hình thức trốn thuế và rửa tiền không bị trừng phạt, hoặc bị điều tra, nhưng rất chậm chạp? Michel Platini, chủ toạ Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA), là người rất cương quyết trong việc đem lại một nền tài chính lành mạnh cho các câu lạc bộ. Nhưng chủ tịch Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) Sepp Blatter, người chẳng ưa gì Platini, lại sẵn sàng thỏa hiệp để đạt lợi ích cá nhân chủ nghĩa. Để tiếp tục thống trị trong vương quốc của mình và để được bầu chủ toạ FIFA lần thứ năm liên tiếp kể từ 1998, ông cần những lá phiếu bầu từ các liên đoàn bóng đá Mỹ Latin. Nhiều người tin rằng, các lá phiếu ấy có thể được mua từ những ông trùm bóng đá Nam Mỹ, cụ thể là từ Argentina, Uruguay và Brazil. Những người này nắm giữ các quỹ đầu tư kinh dinh cầu thủ. Doyen Sport, một quỹ thuộc sở hữu của tập đoàn Doyen Group có đăng kí ở Malta, bị nghi đã tham gia rửa tiền và làm mạo giấy tờ tài chính trong vụ chuyển nhượng chân sút người Colombia Radamel Falcao đến Atletico Madrid. Trong thương vụ ấy, đáng chú ý là có cả sự tham dự của quỹ Quality, do cựu quan chức Chelsea Peter Kenyon sở hữu. Nhưng người đứng đầu thương vụ này là trùm cò số một thế giới Jorge Mendes, người đứng đầu công ti môi giới Gestifude (theo trang web về chuyển nhượng TransferMakt, tổng giá trị cầu thủ mà công ty này đang đại diện lên tới 490 triệu euro). Mendes có song thân chủ trác tuyệt: Cristiano Ronaldo và Jose Mourinho. Mendes mới đây chính là người đạo diễn vụ đưa Falcao sang Monaco của nhà giàu mới nổi Dmitry Rybolovlev với giá 60 triệu euro. Không ai rõ là Mendes cũng như các quỹ đầu tư kia đã nhận được bao nhiêu trong khoản tiền này, nhưng chắc chắn là rất lớn. Không một đội bóng Italia nào có thể bỏ ra một khoản lớn như thế để "bôi trơn" các trùm môi giới trong các vụ mua bán. Tân tiền đạo của Juventus là Carlos Tevez chỉ tốn của Juve 1/5 số tiền mà Monaco đã bỏ ra cho Falcao. Ở tuổi 29 và đã trải qua bảy câu lạc bộ, từ lâu Tevez đã là món hàng được quỹ đầu tư Media Sports Investments (MSI) của siêu cò Kia Joorabchian bán đi bán lại nhiều lần. Một khi những khoản tiền hoả hồng lớn rơi vào tay những quỹ như MSI, với số tài sản không thể sánh được với Roman Abramovich, khả năng mờ ám là rất cao. Không dễ điều tra được những khoản tiền đó đi đâu sau mỗi thương vụ, liệu có được đầu tư vào cầu thủ khác hay chỉ đơn giản là làm lợi cho các ông trùm. Điều thật kì lạ là trong thời buổi kinh tế suy thoái thì giá trị cầu thủ lại lên chóng mặt, chủ yếu là nhờ tiền bản quyền hình ảnh của các cầu thủ. Giá trị bản quyền cầu thủ càng ngày càng tăng và các ông trùm ngày càng giàu, một khi chính họ bỏ túi các khoản tiền đó. Nhưng họ không chỉ tăng giá cầu thủ để làm lợi cho mình. Họ cũng có thể hạ giá cầu thủ mà vẫn có lãi. Chủ tịch Palermo Maurizio Zamparini từng lên tiếng cáo giác Marcelo Simonian, người đại diện của tiền vệ Javier Pastore, về việc hạ thấp giá trị cầu thủ này khi chuyển nhượng anh sang PSG. Mục đích của Simonian? Theo Zamparini, tay cò này bỏ túi 15 triệu euro cho vụ này mà không hề phải nộp một xu tiền thuế. Một quan chức giấu tên của một câu lạc bộ Serie A tiết lộ: "Các hành vi bất hợp pháp diễn ra ở mọi khía cạnh của nền kinh tế. Bóng đá cũng thế. Nhưng ai phạm sai trái sẽ phải trả giá. Còn một vấn đề nữa: sự cạnh tranh giữa các câu lạc bộ. Nếu một đội nào đó muốn tầng một cầu thủ ngoại quốc, họ phải cậy nhờ những tay cò bản địa. Nếu bạn muốn có một cầu thủ đang do một quỹ đầu tư cai quản, thì bạn đàm phán với quỹ đó. Người ta chỉ có thể quản được quỹ đó với những điều luật thật mạnh". Thế nhưng, trên thực tiễn thì có vẻ như không điều luật nào đủ mạnh để hạn chế những tiêu cực của họ, và những ông trùm ở Ý nói riêng và ở ngoài nước Ý nói chung vẫn sống khỏe, thậm chí rất khỏe, bất chấp kinh tế khủng hoảng và các ngôi sao của họ vào ngày cuối tuần có được huấn luyện viên cho ra sân hay không. Bùng nổ số lượng "cò bóng đá" ở Italia Thật sửng sốt, trong thời buổi cuộc khủng hoảng nghiêm trọng của Calcio chưa hề có dấu hiệu kết thúc, người ta ghi nhận con số kỉ lục về số lượng đại diện cầu thủ đăng kí hành nghề trên đất Ý. Danh sách các cò có thẻ hành nghề do Liên đoàn bóng đá Italia cấp tính đến hết mùa 2012-13 đã lên đến 1.188 người, trong đó có 46 là nữ. Ở Tây Ban Nha, con số này chỉ bằng một nửa (578 người), trong khi ở Anh, nơi có giải Premier League giàu nhất thế giới cũng chỉ bằng gần 1/3 Italia (470 người). Ít hơn một chút là Đức (431 người). Brazil, nước xuất khẩu cầu thủ lớn nhất thế giới, chỉ có 265 cò cầu thủ hoạt động hợp pháp. Câu hỏi: vì sao có chuyện ngược đời như thế ở Italia, với những giải quán quân các hạng càng ngày càng trở thành nghèo, mà số đại diện cầu thủ lại tăng? Câu đáp không khó tìm thấy ở đâu đó: nghề này có sức quyến rũ gớm ghê về sự nổi tiếng, tiền bạc và những vé mời đến xem các trận đấu lớn của Serie A. Sự hỗn loạn của Calcio trong thời gian khủng hoảng trong một nền bóng đá có nhiều góc khuất đã tạo điều kiện cho sự nảy của nhiều thụ động. Ở cuộc thi gần nhất do Liên đoàn bóng đá Italia mở để cấp bằng hành nghề cho các cò cầu thủ tổ chức vào tháng 4/2013 ở Roma, có đến 500 người đăng kí và 204 người thi đỗ và được cấp bằng. Hai năm trước, số đại diện cầu thủ có bằng cấp là 828 người. Vào cuối những năm 1990, thời kì vàng son của những gian lận tài chính và các cuộc mua bán trị giá hàng chục tỉ lira (tiền Ý thời đó), số cò cầu thủ ở giải vô địch nhà nước lúc đó là hay nhất thế giới chỉ là 281 người. Anh Ngọc